TR
Ne Aramıştınız?

NELER OLUYOR?

Psikolojik iyi olma hali, sağlığın temel bileşenlerinden biridir. Afet, çatışma, insani kriz ve benzeri durumların yaşandığı bölgelerde bireylerin ruh sağlıklarının korunması ve iyileştirilmesi öncelikli müdahaleler arasındadır.

Ancak dünya geneline bakıldığında; 2019 yılında, insani krizin olduğu bölgeler başta olmak üzere, çeşitli psikolojik problemler yaşayan insanların sayısında artış gözlenmiştir. Özellikle Bangladeş, Irak, Ürdün, Lübnan, Nijerya, Güney Sudan, Suriye, Ukrayna ve Filistin’de yaşanan krizlerden etkilenen nüfus psikososyal desteğe ihtiyaç duymaktadır.

BİZ NE YAPIYORUZ?

Yeryüzü Doktorları, 2011 Van Depremi ve 2014 Soma Faciası sonrasında bölge halkı için psikososyal destek çalışmaları düzenleyerek bu alanda ilk faaliyetlerini gerçekleştirmiştir. Sonraki süreçte bu alanda çalışmalara devam edilmiş; ihtiyaç sahibi bölgelerde yerel ruh sağlığı sisteminin mevcut durumu tespit edilerek, toplumsal ihtiyaçlar doğrultusunda psikososyal destek projeleri geliştirilmiştir. 

Yeryüzü Doktorları, ihtiyaç sahibi bölgelerde, sağlık hizmetleri sunduğu kliniklerinde uzman psikologlar istihdam ederek psikolojik destek de sağlamaktadır.

SİZ NE YAPABİLİRSİNİZ?

Yapacağınız bağışlarla psikososyal destek çalışmalarımıza katkıda bulunabilir, açlık afet, savaş gibi insani krizlerden etkilenen ihtiyaç sahiplerinin hayata yeniden tutunmaları için destek olabilirsiniz.

GAZZE EVDE SAĞLIK VE PSİKOSOSYAL DESTEK HİZMETİ

Yeryüzü Doktorları, insani krizin yaşandığı Gazze’de sağlık hizmeti sunan uluslararası kuruluşlar arasında etkin olarak evde sağlık hizmeti veren tek kuruluştur. Gazze’de yaşanan olaylar ve insani kriz durumu dolayısıyla, bölge halkının yaşadığı travmaların atlatılması için psikososyal destek hizmeti başlatılmıştır. Yeryüzü Doktorları bu kapsamda bölge halkına ve odak gruplara yönelik bilgilendirici ve destekleyici çalışmalar yapmaktadır. Gazze’de 2016 yılından itibaren süren çalışmalarda 2019 yılı dahil olmak üzere toplam 5 bin 881 seans psikososyal destek hizmeti sağlanmıştır ve bugün de çalışmalar devam etmektedir.

7 Ekim 2023’ten bu yana saldırıların etkisinde olan Gazze’de krizin travmatik etkilerini gidermek amacıyla psikososyal destek hizmetlerimiz devam etmektedir. Mobil sağlık ekiplerimiz ile sürdürülen psikososyal destek faaliyetlerimizin detayları için Gazze Krizi sayfamızı ziyaret edebilirsiniz, sayfaya ulaşmak için tıklayınız.

GÖÇMEN SAĞLIĞI EĞİTİM MERKEZLERİ PROJESİ

Suriyeli sağlık çalışanlarının Türkiye sağlık sistemine entegre edilerek mültecilere sunulan sağlık hizmetlerinin desteklenmesini amaçlayan Göçmen Sağlığı Eğitim Merkezleri Projesi, 2017 yılının ocak ayında T.C. Sağlık Bakanlığı ve Dünya Sağlık Örgütü paydaşlığında başlatılmıştır. Bu proje kapsamında Hatay, Mersin, Ankara, İzmir, Şanlıurfa ve Gaziantep ve İstanbul’da Suriyeli doktor ve hemşirelere Türk Sağlık Sistemine yönelik 6 haftalık bir eğitim verilerek, Göçmen Sağlığı Merkezlerinde istihdamının sağlanması planlanmıştır.  

2018 yılı nisan ayında projenin bütçesi ve hedefleri arttırılmış ve süresi 2 yıl daha uzatılmıştır. Yeryüzü Doktorları, İstanbul, Gaziantep ve Şanlıurfa’daki merkezlerde Psikososyal Destek, Vaka Yönetimi, Sağlık Teşviki, Evde Bakım ve Lojistik Destek Hizmetleri konularında iş birliğini sürdürmektedir.

İSTANBUL – KİLİS TOPLUM MERKEZLERİ

Avrupa Birliği Sivil Koruma ve İnsani Yardım Operasyonları Birimi (ECHO) ile Alman Uluslararası İşbirliği Kurumu (GIZ) tarafından fonlanan Türkiye Yerel İnisiyatif Fonu (LIFT) projesi kapsamında; Türkiye’de yaşayan yerinden edilmiş sığınmacı/mültecilere yönelik psikososyal destek hizmeti ve sağlık danışmanlığı hizmetlerinin sürdürülmesi amacıyla İstanbul ve Kilis’de iki toplum merkezi kurulmuştur. Bu merkezlerde sağlık hizmetlerine erişimin geliştirilmesi, sağlık kurumlarına randevu, takip ve yönlendirme, psikolojik destek sunulması, vaka yönetim desteği gibi hizmetler sunulmaktadır.

KAHRAMANMARAŞ DEPREMLERİ PSİKOSOYAL DESTEK HİZMETLERİ

6 Şubat 2023'te asrın felaketi olarak nitelendiren ve 11 ili etkisi atına alan büyük Kahramanmaraş depreminin ardından; Kahramanmaraş, Hatay, Adıyaman ve Malatya'da psikososyal destek istasyonları açılmıştır. Depremin travmatik etkilerini gidermek adına çocuklar ve ergenler için psikososyal destek hizmetleri verilmiş, aynı zamanda akut dönem sonrası oluşturulan çadır kent ve konteyner kentlerde bireysel görüşmeler ve grup görüşmeleri düzenlenmiştir. Çocuklar için oyun ve etkinlik alanları oluşturulmuş, çeşitli organizasyonlar gerçekleştirilmiştir. Depremden etkilenen kadınlar için ise cinsel sağlık, hijyen, mahremiyet alanlarında eğitimler verilmiştir. 

Yapılan faaliyetler kapsamında bugüne kadar 130 binden fazla faydalanıcıya ulaşılmıştır. Büyük Kahramanmaraş depreminden etkilenen Suriye bölgesinde de psikososyal destek çalışmaları yürütülmüş, on binlerce faydalanıcıya ulaşılmıştır. Deprem bölgelerindeki çalışmalarımız için Kahramanmaraş Depremleri Acil Durum Faaliyetleri raporumuzu okuyabilirsiniz.


PSİKOSOSYAL DESTEK ÇALIŞMALARI GERÇEKLEŞTİRDİĞİMİZ GEÇMİŞ PROJELERİMİZ AŞAĞIDAKİ GİBİDİR:

ELAZIĞ DEPREMİ PSİKOSOSYAL DESTEK EKİPLERİ

24 Ocak 2020’de meydana gelen ve merkez üssü Elazığ-Sivrice olan deprem sonrası bölge halkının yaralarını sarmak için yola çıkan Yeryüzü Doktorları, aynı gece bölgeye ulaşarak ihtiyaç analizi ve psikolojik ilk yardım çalışmalarına başlamıştır.

Bireysel danışmanlık, grup farkındalık arttırma eğitimi, çocuk dostu alan aktiviteleri gibi faaliyetlerin yanı sıra tercüme desteği sağlamış; hijyen kiti, bebek maması ve muhtelif ihtiyaçların dağıtımını da gerçekleştirmiştir.

HATAY VE ŞANLIURFA TOPLUM MERKEZLERİ

Türkiye’de yaşayan yerinden edilmiş Suriyelilere ve yerel topluluklara yönelik psikososyal destek hizmeti verilmesi, özel sağlık ihtiyaçlarının karşılanması ve bulundukları toplumla sosyal uyumlarının güçlendirilmesi temelli faaliyet yürütülmesi amacıyla Hatay ve Şanlıurfa’da Toplum Merkezleri kurulmuştur. İki merkezde psikososyal destek hizmetleri, vaka yönetimi, psikopatolojik farkındalık çalışmaları başta olmak üzere, ev ziyareti ile yerinde müdahale, bireysel psikolojik destek sosyal uyum etkinlikleri, güvenli çocuk alan aktiviteleri, farkındalık artırma-bilinçlendirme çalışmaları devam etmektedir.

2019 yılı nisan ayında başlayan çalışmalarda, 2020 yılı haziran ayına kadar toplamda 409 seans sağlık destek hizmeti, 2 bin 952 seans psiko-eğitim ve grup terapisi hizmeti, 270 seans vaka yönetimi hizmeti, 3 bin 112 kişiye toplumsal farkındalığı arttırma hizmeti, 4 bin 693 kişiye ev/hane ziyaretleri ve ihtiyaç analizi hizmeti, 1.440 kişiye çocuk dostu alan hizmeti sağlanmıştır.

MARMARA EGE MÜLTECİ SAĞLIK PROJESİ

İstanbul’un Sultangazi ilçesinde 2016 yılının mart ayında ve İzmir’in Konak ilçesinde 2016 yılının şubat ayında açılan klinikler ve yine İzmir’de hizmet veren mobil sağlık ekipleriyle mültecilere birinci basamak sağlık hizmeti sağlanmış ve psikososyal destek  hizmeti gerçekleştirilmiştir. 

2016 ve 2017 yıllarında Sultangazi Kliniğinde ve İzmir Basmane Kliniğinde toplam 15 bin 946 seans psikolojik destek hizmeti gerçekleştirilmiştir.

GÜNEYDOĞU ANADOLU MÜLTECİ SAĞLIK PROJESİ

Diyarbakır, Batman, Şırnak’ta; Irak’tan ve Suriye’den gelen sığınmacılara T.C. Sağlık Bakanlığı ve Dünya Sağlık Örgütü standartlarında ücretsiz birinci basamak sağlık ve psikososyal destek hizmetleri verilmiştir. Bu destek hizmetleri belediyeler tarafından kurulan sığınma merkezlerinde sağlanmış ve bu kapsamda sunulan sağlık hizmetleri, Aralık 2014’te başlayıp Aralık 2016’da sonlanmıştır. 

2014-2016 yılları arasında Şırnak, Batman ve Diyarbakır’daki sağlık merkezlerinde toplam 13 bin 647 seans psikososyal destek hizmeti sağlanmıştır. 

İLAF PROJESİ

Mülteci Çocuklar için Okul Temelli Destek Programı (MODP), İstanbul’da Suriyeli çocukların öğrenim gördüğü okullardan biri olan İlaf Okulunda çocukların psikolojik destek ihtiyaçları göz önünde bulundurularak geliştirilmiş ve Kasım 2015’de uygulanmaya başlanmıştır.

Proje kapsamında, öncelikli olarak öğrencilere psikolojik tarama yapılmış ve tarama sonuçları gönüllü psikologlarca değerlendirilerek psikolojik destek ihtiyacı bulunan çocuklar tespit edilip gruplar oluşturulmuştur. Aynı okulda bulunan ve çalışma için gönüllü olan öğretmenlere Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) yaklaşımı esas alınarak oluşturulmuş, 8 haftalık seansları içeren MODP eğitimi, grup çalışması şeklinde verilmiştir. Eğitim, ruhsal travmalar ve bunlar ile baş etme yolları, iletişim kurma becerileri gibi çeşitli başlıkları içermekte olup 4 tam gün sürmüştür. Velilerden alınan izinlerin ardından, eğitim almış öğretmenler MODP modülünü psikolojik tarama neticesinde seçilmiş olan 9-14 yaş aralığındaki öğrencilere, 10’ar kişilik gruplar halinde, haftalık süpervizyonlar eşliğinde 8 hafta boyunca uygulamıştır.  

MODP modülünün öğrencilere öğretmenler tarafından uygulanması, dil problemini ve kültürel farklılıklardan kaynaklanabilecek olası ilişki problemlerini azaltmanın yanı sıra, öğretmenlerin bu modülü süpervizyon eşliğinde uygulayabilme becerisi kazanmalarını sağlamıştır. Ayrıca, Suriyeli öğretmen ve öğrencilerin yaşadıkları travmalarla başa çıkabilme mekanizmaları geliştirmeleri ve bu mekanizmaların uzun vadede kalıcı olması hedeflenmiştir.

İlaf Okulunda projenin tamamlanmasının ardından, Ocak 2016 – Temmuz 2016 tarihleri arasında İstanbul’da Suriyeli çocukların öğrenim gördüğü bir diğer okul olan Al-Nukhba Okulu’nda proje tekrar uygulanmıştır.

KİLİS SURİYELİ ÖĞRETMENLERE SOSYAL DESTEK PROGRAMI

İslam İşbirliği Teşkilatı İnsanı Faaliyetler Birimi ve Kilis İl Milli Eğitim Müdürlüğü işbirliği ile gerçekleştirilen proje kapsamında, Kilis’te bulunan 18 Suriyeli Okulu’nda, 4-17 yaş aralığındaki öğrencilere eğitim veren yaklaşık 450 öğretmene, 9-10-11 Ocak 2016 tarihlerinde, temel düzeyde çocuk/ergen psikolojisi ve sınıf yönetimi konusunda eğitim verilmiştir. Bu eğitimlerle öğretmenlerin öğrencilerle sağlıklı iletişim kurmaları, öğrencilerin duygusal ve sosyal gelişim süreçleri hakkında bilgi sahibi olmaları ve sıkıntı yaşayan öğrencileri fark ederek ilgili birimlere yönlendirebilmeleri sağlanmıştır.

KAYNAŞTIRMA PROJESİ

Türkiyeli ve Suriyeli çocuklar arasındaki kardeşlik duygularını geliştirmek ve toplumsal kaynaşmaya katkı sağlamak amacıyla geliştirilen proje kapsamında, İstanbul’da Suriyeli çocukların eğitim gördüğü bir okul ile Türkiyeli çocukların eğitim gördüğü bir okuldan birer sınıf belirlenmiş ve belirlenen sınıflardaki çocuklar çeşitli etkinlikler gerçekleştirmek için belirli periyotlarla bir araya getirilmiştir.

Mayıs 2015 tarihinde uygulanan proje kapsamında, dil farklılığının problem oluşturmayacağı şekilde seçilmiş olan çeşitli drama oyunları ve etkinlikler gerçekleştirilmiş, atölye çalışmaları kapsamında resimler çizilmiştir. Tüm bu oyun ve atölye çalışmalar, proje kapsamında gerekli olan psiko-eğitimleri almış Yeryüzü Doktorları gönüllüleri tarafından koordine edilmiştir.

Projenin bitiminde, atölye çalışmalarının ürünleri olan resimler, 25-30 Mayıs tarihleri arasında Taksim Metro İstasyonu’nda sergilenmiş ve yüzlerce insan tarafından ziyaret edilmiştir. Ayrıca projeye katılan öğrenciler de bu sergiye götürülmüş ve kendi çalışmalarını görme fırsatı sağlanmıştır.

Proje neticesinde, çocukların aynı sanat çalışması etrafında toplanarak duygularını yaptıkları çalışmalara aktarabilmeleri, kendilerini daha iyi ifade etmeleri ve kendi yeteneklerini keşfetmeleri sağlanmıştır. Ayrıca Türkiyeli ve Suriyeli öğrencilerin çeşitli çalışmaları beraber yapması ve kaynaştırıcı oyunlar sayesinde de birlik ve beraberlik duygularının artmasına katkıda bulunulmuştur.

PAYLAŞIM GRUBU ÇALIŞMASI

Afet ve kriz bölgelerine giderek saha çalışmalarında bulunan Yeryüzü Doktorları çalışanları ve gönüllülerine yönelik olarak; Nisan 2015 tarihinde, saha deneyimlerini paylaşabilecekleri, travma, ikincil travma, depresyon, travma sonrası stres bozukluğu, anksiyete bozukluğu gibi psikolojik rahatsızlıkları ve bu rahatsızlıklardan korunma yollarını öğrenecekleri, psikolojik dayanıklılık, travma sonrası büyüme gibi konuları da içeren psikoeğitimleri alacakları paylaşım grupları organize edilmiştir.

Çalışmanın sonucunda katılımcıların psikolojik rahatsızlıklar, bunların semptomları ve bunlardan korunma yolları hakkında bilgi sahibi olmaları sağlanmış, psikolojik dayanıklılıklarının artmasına destek olunmuş ve ikincil travma vb. rahatsızlıklar önlenmeye çalışılmıştır.

PSİKOLOJİK İLK YARDIM EĞİTİMİ

Ekim-Kasım 2015 tarihlerinde, olası bir afet durumunda, temel ve psikolojik ilk yardım sağlayabilecek ekiplerin hazır bulunabilmesini sağlamak amacıyla Yeryüzü Doktorları personelinden ve gönüllülerinden toplam 60 kişiye temel ilk yardım ve psikolojik ilk yardım eğitimleri verilmiştir.

Bu eğitimleri alan kişilerin, psikolojik ilk yardım ilkeleri ışığında, olası bir afet durumunda olaydan etkilenen kişilerle daha güçlü ve sağlıklı iletişim kurabilmeleri; stres, ikincil travma ve olası diğer psikolojik sıkıntılarla başa çıkma stratejileri geliştirebilmeleri hedeflenmiştir.

PSİKOLOJİ SEMİNER VE EĞİTİMLERİ

2015 yılından itibaren çeşitli tarihlerde, travma vakaları ile çalışabilecek kişilerin sayısını ve donanımını artırmak, bu kişilere ruhsal travmaları ve diğer psikolojik problemleri ayırt edebilme ve bu rahatsızlıklara müdahale tekniklerine giriş becerilerini kazandırma gibi amaçlarla, ruh sağlığı alanı çalışanları ve öğrencilerine hitap eden seminerler ve eğitim programları gerçekleştirilmiştir.